İZCİ VELİSİ LİDER OLMAK

Eski ve yabancı izcilik dergilerinden birinde, benim de geçmişte birini oğlum, diğerini kızım üzerinden iki kez yaşadığım bir ebeveyn izci liderlik sorunu ele alınmış. Sizin için metinden çeşitli alıntılar yaptım ve konuyu bir de Türkiye İzcileri açısından ele almak istedim. Bakalım ilginizi çekecek mi?

-Varsa- konuyla ilgili benzer deneyimlerinizi yorumlar/mesajlar bölümüne yazarsanız memnun olurum. Haydi, buyrun sahaya!

***

SORUN:

Ünite İzci Lideri Yardımcısı R.S.’nin izcilikteki ilk yılını yaşayan küçük oğlu, babasına sorular sormak ve ona, kendisinin taşıması gereken şeyleri vermek veya yapması gereken işleri yaptırmak için sık sık obasından ayrılarak babasının yanına geliyordu. Oğlunu reddetmeden yönlendirmek için bu konuda deneyimli izci liderlerinden kendisine yardımcı olacak ipuçları istedi.

SORU:

Bu konuda deneyimliyseniz, İzci Babası ve İzci Lideri Yardımcısı R.S.’ye öneriniz ne olurdu?

ÖNERİLER:

RESMİ HİTAP

“Oymağımızda, tüm yetişkin izcilere unvan ve soyadları ile hitap edilir: Oymakbaşı Smith, Lider Yardımcısı Stone, İlkyardım Uzmanı Dr. Jones vb. İzcilik gönüllüleri ve izci velileri de bu hitap şekline dahildir: İzcilik Gönüllüsü McLaren, Bayan Jolie ya da Bay Williams gibi herkese soyadıyla hitap ediyoruz. Oğlunuzdan da size bu şekilde bir unvan ile hitap etmesini istemek, onu duraklatacak, durum hakkında iki kez düşündürecek ve umarım orada bir ‘baba’ değil, herkese eşit mesafede saygın bir ‘izci lideri’ olduğunuzu anlayacaktır.”

R.R.

Ünite İzci Lideri Yardımcısı

*

BİR TAŞLA ÜÇ KUŞ VURMAK

“Oğlum Henry ile birlikte katıldığımız ilk Babalar Günü İzci Kampını daha dünmüş gibi hatırlıyorum. Oğlum bir yavrukurt olduğunda ben de izcilik gönüllüsü olarak bazı kamplarda görev almaya başlamıştım. Benim de görevli olduğum bir kampta, oğlum yardım istemek için bana seslendi. Tam oğluma doğru yürürken, Kıdemli Oymakbaşı aramıza girdi, beni durdurarak Obabaşı’na seslendi ve ‘Siz veya Obabaşı Yardımcınız, İzci Henry’ye yardım eder misiniz? Bunu İzcilik Gönüllüsü Bay Coy yapmamalı!’ Kıdemli Oymakbaşı basit bir cümleyle üç kişiye birden ciddi bir mesaj vermişti:

“Oğluma, ‘Obabaşına veya Obabaşı Yardımcısına sorun, izcilik düzenine uyun.’

“Bana, ‘Sizin işiniz, kamptaki diğer yetişkin izcilerle takılmak ve sadece üstlendiğiniz görevi yapmak.’

“Obabaşı’na ve Yardımcısı’na, ‘Acemi İzciye yardım etmelisiniz. Tıpkı acemi olduğunuzda kıdemli izcilerden yardım aldığınız gibi.’ ”

C.C.

İzcilik Gönüllüsü ve Oymak Koruma Kurulu Üyesi

*

EŞİT ŞARTLAR

“İzcilik el kitabı, emek defteri ve kalem kutusu da dahil olmak üzere, temel izcilik ihtiyaçlarını taşımak için kullanabileceği gibi bir sırt çantası alın ve çocuğunuza hediye edin. Bu, ona polar montunu veya sizin tutmanızı istediği diğer eşyaları koyabileceği bir çanta olacaktır. Aynı çantadan bir tane de kendiniz için hazırlayın ve çocuğunuz kendi çantasını kullanmayı alışkanlık edinene kadar siz de kendi çantanızı sırtınızda taşıyın. Bir soruyla size geldiğinde, diğer herhangi bir İzci gibi ona, ‘Obabaşı’na veya obadan sorumlu Lider Yardımcısı’na sormasını’, bir eşyayı taşımanızı istediğinde de kendi sırtınızdaki çantanızı işaret ederek o eşyanın çantanızda zaten var olduğunu, çocuğunuzun da eşyasını kendi sırtındaki çantaya koymasını nazikçe önerin. Size her geldiğinde ona yabancı bir İzci gibi davranırsanız, yakında sizi sadece annesi ya da babası değil, kurallara uymakla yükümlü olan bir Yetişkin İzci olarak düşünmeye başlayacaktır.”

S.McD.

İzci Lideri Yardımcısı

*

KİME SORULMALI?

“Evde onunla oba sistemini, oymaktaki ilgili pozisyonlarınız ve izcilikte karşılaşılacak bir sorunun çözümlenmesinde en doğru yolun ve davranış şeklinin ne olabileceği hakkında bir tartışma yapın. İlk başta zor gelecektir, ama zamanla ikiniz de buna alışacaksınız. Yine de her zaman tutarlı olmalısınız, yoksa işe yaramaz.”

B.H.

Ünite İzci Lideri Yardımcısı

*

OYMAKBAŞI ÇÖZER

“Oğlunuzun Ünite Sorumlusu İzci Lideri (Oymakbaşı) ile konuşun. Oğlunuzun izci ve lider olduğunuzu hatırlamakta sorunlar yaşadığını ve bu konuda onunla özel olarak ilgilenilmesini talep edin. Ünite İzci Lideri Yardımcıları, Obabaşı, Obabaşı Yardımcısı ve oymakta gönüllü çalışan Yetişkin İzciler, Oymak Yönetim Kurulu toplantısında Oymakbaşı’nın rehberlik ve gözetiminde bu konuyu tartışacak ve mutlaka bir çözüm üretecektir.”

B.S.

Ünite Sorumlu Lideri

*

TANIMAMAK

“Ünite çalışması ya da bir kampta oğlum bana tutmam için bir şeyler getirmeye çalıştığında, onu tanımamazlıktan gelerek onları hemen ona geri verir ve ‘Teşekkür ederim. Ancak, bunu bulabileceğiniz başka bir yere koymanız gerekiyor’ derdim. En sonunda da samimi bir göz kırpardım. Mesaj yerini bulur ve derhal izcilikteki rollerimize geri döneriz. İnanın bu durum en az onun kadar benim de zoruma gider. Fakat biz izciyiz; gerekeni gerektiği yerde ve gerektiği şekilde yaparız! Şimdi o da bir izci lideri ve izci babası”

K.S. (WB3)

Kıdemli İzci Lideri Eğitimcisi

*

ÇEVRESİNİ KUŞATIN

Başka bir yetişkin liderin müdahale etmesini sağlayın. Bir veya birkaç izcinin yetişkin bölgesine doğru yöneldiğini görürsem, hemen önlerini kesip nereye gittiklerini sorarım. Genellikle, benim onları yoldan çevirip obabaşlarına geri göndermemle ve toplantıdan, çalışmadan ya da kamptan sonra ebeveynleriyle konuşabileceklerini bildirmemle biter. Kesin kararlı bir dil her şeyi çözer.”

T.H.

Ünite Sorumlu Lideri

*

BEKLENTİLERİNİZİ AÇIKLAYIN

“Uzun zamandır bir izci, izci lideri yardımcısı ve devlet okulu öğretmeni olarak, kendi çocuklarımın da diğer çocuklardan beklenenleri yerine getirmeleri konusunda kendilerinden özel beklentilerim olduğunu ve neyi, nasıl yapmaları gerektiğini önceden bildiririm. Herhangi bir özel yardıma ihtiyaçları olursa, bunu onlara kampa gidiş veya eve dönüş yolunda baba ve çocuklar olarak yalnız kaldığımızda sunabilirim. Bu ikisi arasında kendi başlarının çaresine bakmak zorundadırlar.”

G.K.S. (WB2)

Ünite Sorumlu Lideri

*

BU İSİMDE KİMSE YOK!

“Sadece ona bakıyorum ve ‘Bu isimde biri (baba) bu yolculukta/kampta/çalışmada yer almıyor. Soracağınız soruları obabaşınıza ya da ünite lider yardımcınıza sorun, mutlaka cevaplayacaklardır.”

K.C.

İzci Lideri Yardımcısı

*

BU OYUNDA BİR FAVORİ YOK, SADECE OYNAYIN!

“Oğlum bunu izciliğe ilk başladığımızda yaptı. Ona bir şeye ihtiyacı olursa önce Obabaşı, sonra Ünite Lider Yardımcısı süzgeçlerinden geçmesi gerektiğini söyledim. Yetişkin izci liderleri olarak, kendi çocuklarımızla doğrudan bir etkileşim hattında olmayacağımız konusunda ortak bir anlaşmaya vardık ve izcilerimize, obabaşı yardımcılarımıza ve oba liderlerimize (obabaşılar) bu kararımızın arkasındaki niyetimizi bildirdik: Kayırmacılıktan kaçınmak, kimseyi favori olarak görmemek, kimseye arka çıkmamak, torpil geçmemek, herkesin eşit haklara sahip olması. Bu ünitemiz için kurumsal bir normdu ve bizim için çok işe yaradı.”

D.N.

Ünite Sorumlu Lideri

*

TUTARLI VE ADİL OLUN

“Ben de oğlumla aynı/benzer sorunları yaşadım. Diğer çocuklara yaptığınız gibi ona da sevgiyle öğretin, onu da verilen ödevlerden ve üstlendiği görevlerden diğerleri kadar sorumlu tutun. Ne az, ne fazla! İzcilerle kurduğunuz ilişkilerde tutarlı ve adil olduğunuzda, oğlunuz da zamanla sizin ne yapmak istediğinizi anlayacaktır. Neticede ikiniz de kendi akranlarınız arasında yaşanan çeşitli zorlukların üstesinden geliyorsunuz. İzcilik, sıradan çocukları, muazzam birer toplum önderine dönüştürebilir ve bu, öncelikle sizin bunu nasıl başaracağınızı kafanızda çözmenize ve tutarlı olmanıza bağlıdır.”

A.Z. (WB2)

Bölge Komite Başkanı

*

SİHİRLİ KELİMELERİ SÖYLEYİN

“Biz Ünite Sorumlu Liderleri (Oymakbaşı) için sorulara verilecek en önemli cevap ‘Lütfen Oba Liderinize (Obabaşı) sorun!’ şeklindedir. Birkaç denemeden sonra, tüm diğer izciler gibi oğlunuz da mesajı alacaktır. Siz ve oğlunuz harika bir maceraya çıkıyorsunuz. İyi şanslar!”

R.S. (WB2)

Ünite Sorumlu Lideri

*

İZCİLERİ BAĞLAYAN BAĞLAR

“İkiniz birlikte bir izci kampına ya da bir açık hava faaliyetine veya salon toplantısına katıldığınızda, Ünite İzci Lideri Yardımcısı olduğunuzu anlaması gerekir. Ancak siz hâlâ baba veya annesiniz, hâlâ onun güvenliği ve refahı konusunda endişelisiniz, fakat ünite liderinin yardımcılarından biri olarak oradasınız ve izcilik içinde üstlendiğiniz başkaca sorumluluklarınız var. Elbette, bir izci ile olan ailesel bağınız daha iyi izci veya izci lideri olmanız konusunda ikinize de yardımcı olamaz, hatta bu bağ sizin izcilikteki başarınızı da bağlar. Bu bağı en kısa sürede çözmek zorundasınız. Fakat bu bağ, bir şekilde oğlunuza destek de olacaktır. Şöyle ki, oğlunuzun izci ünitesinde ünite izci lideri yardımcısı olduğunuz için, çocuğunuz diğer çocukların çoğundan daha uzun süre izcilikte aktif kalacak ve daha fazla yaz veya kış kampı ile neredeyse tüm etkinlik ve çalışmalara katılacaktır. Yani o ailesel bağ, ister istemez her ikinizi de izciliğe daha çok bağlar.”

G.B. (WB2)

Ünite Sorumlu Lideri

***

Bunlara benzer daha pek çok cevabi öneriyi okur, aralarından seçer, Türkçeye çevirir ve buraya yazarken aklıma oğlumla bizim yaşadığımız bir anı geldi. Sadece bir değil tabii, o kadar çok anımız var ki… Şimdilik bunu anlatayım size:

"İzci velileri ile her dönem başında yaptığımız planlı toplantılardan biriydi. Dönem başı toplantısına izciler, izcilik gönüllüleri, izci liderleri ve izci velileri hep birlikte katılır ve dönemsel ünite çalışma programı herkese sunulur, karşılıklı ortak beklentilere dikkat çekilir ve en sonunda da soru-cevap bölümüne geçilir. Bu bölümde genelde veliler akıllarını kurcalayan her konudaki soruyu sorar, ünite sorumlu izci lideri ve yardımcıları ile ünitede görev alan izcilik gönüllüsü uzmanlar kendi ilgi alanlarında sorulan soruları cevaplarlar. Bayrak ve flamalarla süslenmiş sahnede izci liderleri ve izcilik gönüllüleri vardır, ön sıralarda izciler ve arka sıralarda da veliler oturur. Veliler arkadan sorar, liderler ve gönüllüler sahneden cevaplar, arada sessiz-dinleyici kalan izciler bu alışverişten kendi hisselerine düşeni havada kaparlar. Öğrenirler ve bilirler ki; izcilik, yetişkinler açısından son derece ciddiye alınan, kurallarla dolu bir oyundur, bir sürü evrensel prensibi, hatta yaşama dair felsefi yaklaşımları vardır.

"En ön sırada oturan oğlum el kaldırdı, böyle bir toplantıda izcilerin söz istemesi alışıldık bir şey değildir. Beni bastı mı bir telaş! Acaba ne soracak, görmezden gelsek olmaz, en ön sıranın ortasında oturuyor, kıdemli izci olduğundan diğer izcilerinde gözü onun üzerinde. Bakalım ne diyecekti!? Velilerin bir önceki soru-cevabı yorumlaması bitince ister istemez sözü oğluma verdim. Ayağa kalktı, izci selamını verdi, adını-soyadını, obasının adını ve obabaşı olduğunu söyledi. Tam da olması gerektiği gibi bir giriş yapmıştı. Ardından konuşma faslına geçti, zira sorusu yoktu; onun dikkat çekmeyi istediği başka bir şeydi.

“ 'Bildiğiniz gibi, annem de babam da izci lideridir; bu sebeple benim velilerim hiçbir veli toplantısına katılmadılar, izci velisi olarak izci liderlerimize izcilikle ve benimle ilgili hiçbir soru sormadılar. Bir sonraki toplantıda onlardan benim velim olarak toplantıya katılmalarını diliyorum' dedi.

"Sözleşmiş bunlar belli; tüm ünite izcileri hep bir ağızdan, “Dileğin dileğimizdir!” diye bağırmaz mı!

"Aynı sezon içinde yapılan sonraki veli toplantısına izciler alınmaz, veliler ile izci lider ve gönüllüleri karşı karşıyadır. İzcilerin öğrenmesine, bilmesine gerek olmayan konular yetişkinler arasında konuşulur, tartışılır, mevcut sorunlara ortak çözümler aranır. Toplantıya, 'karı-koca izci velileri' olarak katıldık eşimle. Geçtik en arka sıraya oturduk. Bir önceki izcili toplantıda sergilenen danışıklı dövüşte büyük payı olduğuna inandığımız 'İzci Lider Yardımcısı kardeşlerimizi', ünitenin açıklarını-gediklerini-sorunlarını en merkezden bilen izci velileri olmanın verdiği rahatlık içinde, izcilik konusunda son derece hassas ve hatta biraz da evhamlı birer izci velisi (!) olarak sorduğumuz sorular ile hem de diğer velilerin huzurunda epey bir terlettik sanırım.

"O yıl geçti, yeni bir dönem başı veli toplantısının çağrı davetiyelerini dağıtan Kıdemli İzci Lideri Yardımcımız herkesin duyabileceği bir sesle, benim oğluma, “Senin toplantı içeriğini anne-babana başarıyla anlatabileceğinden gayet eminiz. Bu sebeple anne-babanın veli olarak toplantıya katılmayacaklarından lütfen emin ol!” dediğini duyduk. İzci, gönüllü ve liderler, oğluma verilen bu sıradışı ödev/göreve hep beraber katıla katıla güldük.

"Bir araya geldiğimizde, şimdi kıdemli izci lideri olan oğluma hâlâ sorarlar, 'Kıdemli liderim velilerinizin buraya gelmeyeceklerinden eminsiniz değil mi?'

"Hâlâ güleriz…"

O.T.

Baş İzci Lideri Eğitimcisi ve Ünite Sorumlu İzci Lideri (Int'WB4)